16th Annual Congress of Turkish Pediatric Surgical Nurses Association

Amaç:

Amaç, günübirlik cerrahi girişim geçirecek çocuk ailelerinin planlanan ameliyat hazırlık ve ameliyat sonrası bakıma ilişkin bilgi düzeylerini ve eğitim gereksinimlerini belirlemektir.

Gereç ve yöntem:

Çalışma için hastane etik kurulundan onay alındı. Üç aylık süre ile onam alınan ve 18 yaşından büyük olan hasta yakınlarına ameliyat öncesinde bire bir görüşmeyle anket çalışması uygulandı. Anket demografik verilere ek olarak, ameliyat öncesi bilgi düzeyine ait 10 ve ameliyat sonrası bilgi düzeyine ait 7 soru olmak üzere 17 sorudan oluşmaktaydı. Toplam 276 anket sonucu çalışmaya alındı. İstatistik değerlendirmede SPSS 17.0 programı kullanılarak, tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, hipotez testleri ve korrelasyon analizleri yapıldı. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında ve 0,05 anlamlılık düzeyinde yorumlandı.

Bulgular:

Araştırmaya katılan hasta yakınları çocuklarının 189’unun (% 68,5) daha önceden hiç ameliyat olmadığını, 55’inin (% 19,9) 1 kez, 17’sinin (% 6,2) 2 kez, 15’inin (% 5,4) 3 ve üzeri kez ameliyat ifade etti.Daha önceden ameliyat olan çocuk hasta yakınlarının ameliyat öncesi bilgi düzeyi puanları (x=6,483), daha önceden ameliyat olmayan çocuk hasta yakınlarının ameliyat öncesi bilgi düzeyinden (x=5,630) yüksek bulunmuştur.

Hasta yakınlarının 76’sının (% 27,5) daha önce ameliyat öncesi ve sonrası yapılması gereken hazırlıklar ile ilgili eğitim aldığı, 200’ünün (% 72,5) eğitim almadığı görüldü. Hasta yakınlarının bilgi düzeylerinin ortalamaları incelendiğinde, ameliyat öncesi döneme ait bilgi düzeyi ortalaması 10 tam puan üzerinden 5,9 ± 2, ameliyat sonrası döneme ait bilgi düzeyi ortalaması 7 tam puan üzerinden 3,6 ± 1,4 ve genel bilgi düzeyi ortalaması 17 tam puan üzerinden 9,5 ± 2,6 olarak bulundu.

Hasta yakınlarının 270’inin (% 98) ameliyat öncesi ve sonrası yapılması gereken hazırlıklar ile ilgili eğitimin verilmesinin gerekli olduğu, 6’sının (% 2) eğitimin verilmesinin gerekli olmadığı düşüncesinde olduğu görülmektedir. Ailelerin yarısının  (% 54,3) yapılacak işlemle ile ilgili çocuğuna hiçbir bilgi vermediği, 126’sının (% 45,7) bilgi verdiği bulundu. Ameliyat sonrası bilgi düzeyi ile ameliyat öncesi bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizinde, puanlar arasında %17,9 düzeyinde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0,179; p=0,003<0,05). Buna göre ameliyat sonrası bilgi düzeyi puanı arttıkça ameliyat öncesi bilgi düzeyi puanı da artmaktadır.

Genel bilgi düzeyi ile ameliyat öncesi bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında %85,5 düzeyinde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0,855; p=0,000<0,05). Genel bilgi düzeyi ile ameliyat sonrası bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında %66,3 düzeyinde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0,663; p=0,000<0,05). Buna göre genel bilgi düzeyi puanı arttıkça hem ameliyat öncesi hem de ameliyat sonrası bilgi düzeyi puanı da artmaktadır.

Sonuç:

Bu çalışmada günübirlik cerrahide ailelerin ameliyat öncesi ve sonrası döneme ilişkin hazırlık bilgilerinin yetersiz olduğu görülmektedir. Daha önce ameliyat öyküsü bulunan ailelerin ameliyat öncesi döneme ilişkin bilgi düzeyleri,yüksek olduğu halde, ameliyat sonrası döneme ilişkin bilgilerinineksik olduğu görülmektedir. Aynı zamanda ailelerin ameliyatla ilgili çocuklarını yeterince bilgilendirmediği, “doktor muayene edecek”, “doktor ağrıyan bölgeye ilaç sürecek”, “film çekilecek” gibi açıklamalarda bulundukları saptanmıştır.  Günübirlik cerrahi sürecinin her aşamasında hemşirenin hasta ve ailesinin doğru bilgilendirmesi, hastanın ameliyat sonrası dönemde evde bakımı ve izlemi konusunda hemşirenin eğitimci rolünün önemi açığa çıkmaktadır. 

Amaç: 

Amaç, günübirlik cerrahi girişim geçirecek çocuk ailelerinin planlanan ameliyat hazırlık ve ameliyat sonrası bakıma ilişkin bilgi düzeylerini ve eğitim gereksinimlerini belirlemektir.

Gereç ve Yöntem:

Çalışma için hastane etik kurulundan onay alındı. Üç aylık süre ile onam alınan ve 18 yaşından büyük olan hasta yakınlarına ameliyat öncesinde bire bir görüşmeyle anket çalışması uygulandı. Anket demografik verilere ek olarak, ameliyat öncesi bilgi düzeyine ait 10 ve ameliyat sonrası bilgi düzeyine ait 7 soru olmak üzere 17 sorudan oluşmaktaydı. Toplam 276 anket sonucu çalışmaya alındı. İstatistik değerlendirmede SPSS 17.0 programı kullanılarak, tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, hipotez testleri ve korrelasyon analizleri yapıldı. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında ve 0,05 anlamlılık düzeyinde yorumlandı.

Bulgular:

Araştırmaya katılan hasta yakınları çocuklarının 189’unun (% 68,5) daha önceden hiç ameliyat olmadığını, 55’inin (% 19,9) 1 kez, 17’sinin (% 6,2) 2 kez, 15’inin (% 5,4) 3 ve üzeri kez ameliyat ifade etti.Daha önceden ameliyat olan çocuk hasta yakınlarının ameliyat öncesi bilgi düzeyi puanları (x=6,483), daha önceden ameliyat olmayan çocuk hasta yakınlarının ameliyat öncesi bilgi düzeyinden (x=5,630) yüksek bulunmuştur.

Hasta yakınlarının 76’sının (% 27,5) daha önce ameliyat öncesi ve sonrası yapılması gereken hazırlıklar ile ilgili eğitim aldığı, 200’ünün (% 72,5) eğitim almadığı görüldü. Hasta yakınlarının bilgi düzeylerinin ortalamaları incelendiğinde, ameliyat öncesi döneme ait bilgi düzeyi ortalaması 10 tam puan üzerinden 5,9 ± 2, ameliyat sonrası döneme ait bilgi düzeyi ortalaması 7 tam puan üzerinden 3,6 ± 1,4 ve genel bilgi düzeyi ortalaması 17 tam puan üzerinden 9,5 ± 2,6 olarak bulundu.

Hasta yakınlarının 270’inin (% 98) ameliyat öncesi ve sonrası yapılması gereken hazırlıklar ile ilgili eğitimin verilmesinin gerekli olduğu, 6’sının (% 2) eğitimin verilmesinin gerekli olmadığı düşüncesinde olduğu görülmektedir. Ailelerin yarısının  (% 54,3) yapılacak işlemle ile ilgili çocuğuna hiçbir bilgi vermediği, 126’sının (% 45,7) bilgi verdiği bulundu. Ameliyat sonrası bilgi düzeyi ile ameliyat öncesi bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizinde, puanlar arasında %17,9 düzeyinde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0,179; p=0,003<0,05). Buna göre ameliyat sonrası bilgi düzeyi puanı arttıkça ameliyat öncesi bilgi düzeyi puanı da artmaktadır.

Genel bilgi düzeyi ile ameliyat öncesi bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında %85,5 düzeyinde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0,855; p=0,000<0,05). Genel bilgi düzeyi ile ameliyat sonrası bilgi düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucunda, puanlar arasında %66,3 düzeyinde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. (r=0,663; p=0,000<0,05). Buna göre genel bilgi düzeyi puanı arttıkça hem ameliyat öncesi hem de ameliyat sonrası bilgi düzeyi puanı da artmaktadır.

Sonuç:

Bu çalışmada günübirlik cerrahide ailelerin ameliyat öncesi ve sonrası döneme ilişkin hazırlık bilgilerinin yetersiz olduğu görülmektedir. Daha önce ameliyat öyküsü bulunan ailelerin ameliyat öncesi döneme ilişkin bilgi düzeyleri,yüksek olduğu halde, ameliyat sonrası döneme ilişkin bilgilerinineksik olduğu görülmektedir. Aynı zamanda ailelerin ameliyatla ilgili çocuklarını yeterince bilgilendirmediği, “doktor muayene edecek”, “doktor ağrıyan bölgeye ilaç sürecek”, “film çekilecek” gibi açıklamalarda bulundukları saptanmıştır.  Günübirlik cerrahi sürecinin her aşamasında hemşirenin hasta ve ailesinin doğru bilgilendirmesi, hastanın ameliyat sonrası dönemde evde bakımı ve izlemi konusunda hemşirenin eğitimci rolünün önemi açığa çıkmaktadır.