2nd National Pediatric Burns Congress

Amaç

Bu çalışmada, yanık kliniklerinde takip edilen hastaların tedavi ve takip başarısını etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır.

Yöntem

Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik Rek. ve Est. Cer. AD bünyesindeki Yanık Ünitesinde 2011 ve 2012 yıllarında yatan çocuk hastalar geriye dönük dosya bilgileri incelenmiş, istatistiksel yöntemlerle karşılaştırmalar ve ilişkilendirmeler yapılmıştır. Univariate analizde anlamlı olan parametreler lojistik regresyon-enter metodu ile incelenmiştir.

Bulgular

2011’ de 89 (%47.1), 2012’de 100 (%52.9) toplam 189 hasta çalışmaya alınmıştır. Olguların ortalama yaşı 5.9 ± 4.9 dur (minimum ve maksimum 1-18 yaş). Yanın en çok %87.8 (n=166) ev ortamında meydana gelmiştir. Ev yanıklarının %78.9 (131) mutfakta, %10.9 (oda da), %9.6 (16) tandırda, %0.6 (1) banyoda meydana gelmiştir. Yanıkların %20.6’sı (39) alev, %69.3’ü (131) haşlanma, %10.1’i (19) elektrik ve yıldırıma bağlı yanıklardır. Olguların 6’ sı tedavi aşamasında ölmüştür (ölüm nedenleri sepsis, hipovolemik şok, multiple organ yetmezliğidir. Olguların ortanca hastanede yatış süresi 12 (ortalama yatış süresi 18.7 ± 19.9) gündür. Olguların (n=52) tedaviyi tamamlamadan hastaneden ayrılmıştır. Bu olgular diğer hastalar ile karşılaştırılmıştır. Tedaviyi tamamlanmadan çıkan hastaların daha küçük yaş grubunda olduğu, toplam yanık yüzdelerinin diğer gruba göre az olduğu ve bu hastalarda yattığı süre içinde bir komplikasyon gelişmediği bulunmuştur (Tablo 1). Univariate analizde anlamlı olan parametreler lojistik regresyon-enter metodu ile incelenmiş, buna göre tedaviyi tamamlamadan çıkan olguların ayaktan tedaviye de gelmedikleri görülmüştür (R square: 0.572; Tablo 2). Hastaların tedaviyi erken bırakmalarına yanık ile ilişkili bir neden bulunamamıştır. Hastaların ayaktan tedaviyi takip etme durumu incelendiğinde de tedavi tamamlanmadan hastaneden erken çıkan olguların kontrol muayenesine gelmediği anlamlı çıkmıştır (R square:0.293; CI: %95 2.087-8.152).

Sonuç

Takip muayenelerine gelmesi ile yanık derecesi, kültür sonucu, yanık nedeni, yaş, yanık derecesi ve yüzey alanı, yanığın baş-boyun bölgesinde yerleşmesi ve toplam yatış süresi parametreleri arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Sorumlu hekim tavsiyesine rağmen, hastalarını erken taburcu etmek isteyen ailelerin tıbbi argümanlarla ikna edilemediği durumlarda, hastanın sorumlu hekimlerinin acil olarak “Vesayet davası” açabileceği bilinmelidir. Mahkeme kararı olmadan, ne kolluk güçlerinin ne de sorumlu hekimlerin kısıtlama yapabilme yetkisi yoktur. Bunun yanı sıra, erken taburcu olan ve kontrole gelmeyen/getirilmeyen olgularda “Çocuk İstismarı” olasılığı akılda tutulmalıdır. Yanık hastalarında tedavi başarısı, klinikte “İyi tıp uygulamaları” ile ilişkilidir. Ancak uzun süren tedavi sürecinde ailelerin de takip uyumu önemli parametrelerdendir. Gerekli hallerde, çocuk hastaların menfaatlerini korumak adına sağlık personelinin elindeki hukuki imkanları bilmelerinde fayda vardır.