ÖHDER I. ULUSLARARASI
IV. ULUSAL BİREYSEL GELİŞİM GÜNLERİ KONGRESİ

Ö Aygün, M Çiftçi, B Çiftçi, E Bozkuş

Muğla Sıtkı Koçman University Fethiye Health Sciences Faculty Nursing Department

Ö Aygün, M Çiftçi, B Çiftçi, E Bozkuş

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fethiye Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü

Giriş: Çalışma Fethiye Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde okuyan öğrenci hemşirelerin kanıta dayalı hemşirelikle ilgili tutumlarını saptamak amacıyla tanımlayıcı ve analitik olarak yapılmıştır.

Gereç Yöntem: Örneklem büyüklüğü birey sayısının bilindiği durumlarda evren oranının belirlenmesinde kullanılan formülden (n=N.t².p.q/d².(N-1)+t².p.q) yararlanarak hesaplanmış ve %10 arttırılarak örneklem hacmi 305 olarak belirlenmiş ve tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmada veriler Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği (KDHYTÖ) ile toplanmıştır. Ölçek 15 maddeden ve üç alt boyuttan oluşmaktadır. Maddelerin sekizi olumlu (1, 2, 5, 7, 9, 11, 13 ve 14. maddeler) yedisi olumsuz (3, 4, 6, 8, 10, 12 ve 15. maddeler) ifade içermekte; olumsuz maddeler ters çevrilerek kodlanmaktadır. Beşli Likert tipine (1=hiç katılmıyorum, 2=katılmıyorum, 3=biraz katılıyorum, 4=katılıyorum, 5=tamamen katılıyorum) göre hazırlanan ölçekten en düşük 15, en yüksek 75 puan alınmaktadır. Ölçekten yüksek puan alınması kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumun olumlu olduğunu göstermektedir. Ölçeğin güvenirlik katsayısı α= .85’tir. Alt boyut güvenirlik katsayıları, İnanç Alt Boyutu için α= .86, Uygulama Niyeti Alt Boyutu için α= .63, Duygular Alt Boyutu için α= .70‘dir. Anket örnekleme giren öğrencilere Mart 2017 döneminde birebir görüşme yöntemi ile uygulanmıştır.Çalışma öncesi araştırmanın yürütüldüğü kurumdan  ve etik kuruldan yazılı izin çalışmaya katılan öğrencilerden ise sözel onamları alınmıştır.Elde edilen veriler SPSS 20.0 paket programında değerlendirilmiştir. Kategorik veriler sayı ve yüzde (%) olarak verilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde parametrik testlerden bağımsız değişkenlerde t testi, tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.Tüm karşılaştırmalarda 0.05 önemlilik düzeyi olarak kabul edilmiştir.

Bulgular: Araştırmaya katılanların %52.2’si kadın, %56.4’ü 21-24 yaş arası ve %37’si  dördüncü sınıf ve %37’sini Anadolu/Fen lisesinden mezun öğrenciler oluşturmaktadır. Öğrencilerin %58.7’sinin hemşirelik bölümünü isteyerek seçtiği ve hemşirelikle ilgili olarak %83’ünün herhangi bir derneğe üye olmadığı, %56.7’sinin araştırma yapmadığı, %64.3’ünün makale/yayın/web sitesi takip etmediği görülmüştür. Bu çalışmada cinsiyete, yaşa, bölümü isteyerek seçme durumlarına göre KDHYTÖ toplam puanı ve ölçeğin alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>.05). Ancak, bir hemşirelik derneğine üye olma durumu ile KDHYTÖ toplam puanı (p=0.006) ve uygulama niyeti alt boyutu (p=0.001) arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Öğrencilerin araştırma yapma durumları ile inanç ve beklentiler (p<0.001), uygulama niyeti (p=0.011), duygular (p=0.016) arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Öğrencilerin makale/yayın/web sitesi takip etme durumları ile inanç ve beklentiler alt boyutu (p=0.016) ve uygulama niyeti alt boyutu (p<0.001) arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Katılımcıların mezun oldukları liselere göre yapılan karşılaştırmalar incelendiğinde, düz lise (p=0.020) ve Meslek/Teknik lise mezunlarının (p=0.029) inanç ve beklenti alt boyutu puanlarının Anadolu/Fen lisesi mezunlarına, Anadolu/Fen (p=0.004) lisesi ve Meslek/Teknik lisesi (p=0.030) mezunları uygulama niyeti alt boyutu puanlarının Sağlık Meslek lisesi mezunlarına göre daha yüksek olması istatistiksel olarak anlamlıdır. Ayrıca, Anadolu/Fen lisesi mezunlarının duygular alt boyutu puanları Sağlık Meslek lisesi mezunlarından daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0.006).

Sonuç: Öğrencilerin herhangi bir derneğe üye olanların ve hemşirelikle ilgili araştırma yapanların KDH araştırma pratiklerinin daha ileri düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca mezun olunan lisenin Sağlık Meslek ve Düz lise olanların KDH araştırma pratiklerinin daha az olduğu saptanmıştır. Sonuçlar ışığında, hemşirelik öğrencilerinin kanıta dayalı araştırma pratiğini geliştirmesi için öğrenci hemşirelerin iyi birer araştırmacı olarak yetiştirilmeleri ve mesleği ile ilgili bir meslek örgütüyle işbirliği içerisinde çalışmaları önerilebilir.

Anahtar kelimeler: Kanıta Dayalı Hemşirelik, Öğrenci Hemşireler, Hemşirelik