ÖHDER I. ULUSLARARASI
IV. ULUSAL BİREYSEL GELİŞİM GÜNLERİ KONGRESİ

A Ünsal*, P Karakurt**, D Cengiz***, S Özdemir****

*Ahi Evran University School of Health
**Erzincan University Health Science Faculty
***Ahi Evran University School of Health
****Erzurum Atatürk University School of Medicine Department of Pediatric Surgery

A Ünsal*, P Karakurt**, D Cengiz***, S Özdemir****

*Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu
**Erzincan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
***Ahi Evran Üniversitesi
****Erzurum Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı

GİRİŞ: Hemşirelik eğitimi, kuramsal ve uygulamalı bir eğitimdir. Bu eğitim süreci boyunca hemşirelik öğrencilerinden eğitimleri boyunca gözlem yapabilme, yeterli el becerisine sahip olma, eleştirel düşünme gibi pek çok özelliğe sahip olması beklenmektedir. Dolayısıyla hemşirelik öğrencileri eğitim yaşantılarının ilk anlarından itibaren yaşam kalitelerini ve akademik performanslarını etkileyen stres faktörleri ile karşı karşıya kalabilmektedir. Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin eğitimleri esnasında deneyimledikleri stres düzeyinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.

GEREÇ ve YÖNTEM: Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma, iki hemşirelik okulundaki  araştırmaya katılmaya gönüllü 816 hemşirelik öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Öğrencilerin tanıtıcı özelliklerini saptamaya yönelik literatür doğrultusunda hazırlanan anket formu ve Hemşirelik Eğitimi Stres Ölçeği (HESÖ) ile veriler toplanmıştır. Veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir. Veriler sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, chronbach’s α, bağımsız gruplarda t testi, one way-Anova, LSD post hoc gibi istatistiksel uygulamalar ile analiz edilmiştir. Araştırmada kullanılan HESÖ’nin Karaca ve arkadaşları tarafından (2014) geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Bu araştırmada HESÖ’nin geçerlilik katsayısı olan chronbach’s α değeri .92 bulunmuştur. Bu sonuç ölçeğin geçerliliğinin oldukça yüksek olduğunu göstermektedir.

BULGULAR: Öğrencilerin %61’i kadın, %39’u erkek ve 17-21 yaş grubunda, %75.5’i normal, %24.5’i ikinci öğretimde, %31.5’i 1. sınıfta okumaktadır. Öğrencilerin %58.6’sının ailelerinin geliri giderine eşit, %52.5’i devlet/özel yurtta kalmakta,  %22.3’si sürekli ya da ara sıra sigara içmekte, %10.8’i alkol tüketmekte, %7.2’si ise sakinleştirici ilaç kullanmakta olduğunu belirtmiştir. Öğrencilerin %52.6’sı sağlığını iyi, %42.2’si orta ve %5.3’ü de kötü olarak algılamaktadır. Okulunu çok isteyerek gelenler %19.6, orta derecede isteyerek gelenler %62.5, hiç istemeyerek gelenler ise %17.9 düzeyindedir. Öğrencilerin %13.7’si bölümünden çok memnun, %64.3’ü memnun olduğunu, %21.9’u ise hiç memnun olmadığını belirtmiştir. Araştırmada kullanılan HESÖ’i, uygulama ve akademik stres diye iki alt boyuttan oluşmaktadır. Öğrencilerin uygulama stresi alt boyutundan aldıkları ölçek puan ortalaması 30.11±9.73, akademik stres alt boyutundan aldıkları ölçek puan ortalaması 30.91±9.57, ölçek toplam puan ortalaması ise 61.02±18.31 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin alt boyutları için maximum puan 48, ölçek toplamının maximum puanı ise 96’dır. Alt boyut ya da toplam puanın artması stresin arttığını göstermektedir. Öğrencilerin cinsiyetleri, barınma yerleri, alkol kullanım durumları (p<0.001), sağlığını algılama düzeyleri (p<0.01), sigara kullanma durumları (p<0.05) ile hemşirelik eğitiminde stres düzeyleri arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Kadınların, devlet/özel yurtta kalan, ara sıra sigara kullanan, hiç alkol kullanmayan, sağlığını kötü olarak algılayan öğrencilerin diğer gruplara göre hemşirelik eğitiminde daha çok stres yaşadıkları belirlenmiştir.

SONUÇ: Hemşirelik öğrencilerinin eğitimleri esnasında yüksek düzeyde stres altında kaldıkları belirlenmiş. Cinsiyetin, barınma yerinin, sigara, alkol kullanımının, sağlığı algılama durumlarının öğrencilerin stresini etkileyen faktörler olduğu saptanmıştır. Konuya ilişkin olarak hemşire akademisyenler tarafından hemşirelik öğrencilerinin eğitimleri esnasında deneyimledikleri stresi azaltmaya yönelik girişimlerin yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, öğrenciler, eğitim, stres