ÖHDER I. ULUSLARARASI
IV. ULUSAL BİREYSEL GELİŞİM GÜNLERİ KONGRESİ

B Arıkan*, ZÜ Dörttepe**, S Gürel***

*Uşak University, Uşak School Of Health, Department Of Nursing
**
***

B Arıkan*, ZÜ Dörttepe**, S Gürel***

*Uşak Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü
**Uşak Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, İlk ve Acil Yardım Programı
***Uşak Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu Hemşirelik Bölümü Öğrencisi

 Öğrencilerin karmaşık konuları okuma, anlama ve yeniden yapılandırarak yorumlamasında bir yol haritası çizerek, ezbere öğrenme yerine anlamlı ve somutlaştırarak öğrenmenin sağlanması eğitimde amaçtır. Bu amaç için öğrencinin, gereksinim duyduğu bilgiyi doğru bir biçimde kazanmasına yardımcı olan önemli öğretim yöntemlerinden birisi de kavram haritasıdır (Dil ve Öz, 2014). Kavram haritası, insanların nasıl öğrendikleri ile anlamlı öğrenme konuları arasında köprü kuran bir öğrenme ve öğretme stratejisidir (Novak, 2002). Kavram haritaları 1970’li yılların başında Cornell Üniversitesi’nde Novak ve Gowin tarafından, Ausubel’in Asimilasyon teorisi temel alınarak geliştirilmiştir. Anlamlı öğrenme teorisinin temel amacı; kavram, ilke ve düşüncelerin öğretilmesinde ezbere öğrenme yerine, anlamlı öğrenmenin kullanılmasıdır. Novak ve Canas (2008) çalışmasında, öğrencilerin yeni bir bilgiyi var olan kavramsal çerçevesi içinde yeniden yapılandırarak, yeni anlamlar ve ilişkiler kurduğunda anlamlı öğrenmenin gerçekleştiğini belirtmektedirler. Hemşirelikte lisans ve lisansüstü eğitim programlarında, kavram haritası yöntemi kullanımı, 2000’li yılların başlarında artmaya başlamıştır (Karayurt, Dicle ve İstan, 2006; Dil ve Öz, 2014). Hemşirelikte kavram haritaları uygulama ile teoriyi birleştirme, vaka yönetimi, akademik makale hazırlama ve hemşirelik öğrencilerinin ders çalışma tekniği olarak kullanılmaktadır (All ve ark., 2003). Yapılan çalışmalarda kavram haritalarının; öğrencilerin düşünme, analiz etme, problem çözme ve yaratıcılık yeteneklerini geliştirmeye yardımcı olduğu belirtilmektedir (Gul ve Boman, 2006; Yue ve ark., 2017). Hemşirelik öğrencilerinin eğitiminde kullanılan kavram haritaları, öğrencilerin hastalara bütüncül bakım vermelerini sağlamaktadır (Bayındır ve ark., 2015). Yapılan çalışmalarda kavram haritası öğretim yönteminin öğrencilerin; eleştirel düşünme becerisini  olumlu yönde etkilediği bulunmuştur (Atay ve Karabacak, 2012; Yue ve ark., 2017). Ayrıca öğrencilerin kendi başlarına kavram haritası yapmalarının, başarma duygusu ve özgüveni arttırdığı belirtilmektedir (Dil ve Öz, 2014). Kavram haritası ile çalışan öğrencilerin; bilişsel düzeylerini daha iyi fark ettikleri, bilmedikleri ve anlamadıkları konuları daha iyi saptadıkları ve konuyu daha iyi anladıkları saptanmıştır (Khan ve ark., 2012; George ve ark., 2014). Kavram haritası sayesinde öğrencilerin akademik başarılarında gözlenmiştir (Youssef ve Mansour, 2012). Öğrenci memnuniyetlerinin incelendiği bir çalışmada da öğrencilerin kavram haritasından memnuniyetleri yüksektir (Hsu ve ark.,, 2016). Sonuç olarak; uygulamalı bir meslek olan hemşireliğin eğitiminde kavram haritalarının kullanımının oldukça yararlı olduğu görülmektedir. Kavram haritaları sayesinde kavramları görsel olarak somutlaştırarak kalıcı ve etkili öğrenme sağlanacaktır. Kavram haritası öğretim yönteminin hemşirelik okullarında ders müfredatına eklenmesi ve bir öğretim yöntemi olarak kullanılması, öğrencilerin kavram haritası öğretim yöntemine ilişkin bilgilendirilmesi, yeterince alıştırma yapabilmesi ve desteklenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kavram haritası, hemşirelik eğitimi, hemşirelik öğrencisi.